Drone Uçurmanın Yasal Şartları

Bizim genel olarak Drone olarak adlandırdığımız aletler, yasal mevzuatta İnsansız Hava Aracı – İHA olarak nitelendiriliyor.

Ülkemizde drone uçurmanın yasal şartları Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan İNSANSIZ HAVA ARACI SİSTEMLERİ TALİMATI ile belirlenmiştir.

İlki 22/02/2016 tarihinde yayınlanan bu talimatnamede, 12/06/2017 tarihinde bazı değişiklikler yapılmıştır. 3. kez değiştirilen en son versiyonu 05/07/2019 tarihinde yayınlanmıştır.

Biz aşağıda bu talimatnameden bazı özet bölümleri paylaşacağız. Siz Drone uçuracaksanız bu talimatnamenin tamamını mutlaka okuyun.

Bu talimatnameye şu adresten ulaşabilirsiniz:

http://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/mevzuat/sektorel/talimatlar/2019/IHA_talimati_revizyon3.pdf

1- İHA Kategorileri

Sınıflandırma
MADDE 5 – (1) Azami kalkış ağırlıkları referans alınarak İHA’lar 4 ayrı sınıfa ayrılır:
a) İHA0: Azami kalkış ağırlığı 500 gr (dâhil) – 4kg aralığında olan İHA’lar,
b) İHA1: Azami kalkış ağırlığı 4 kg (dâhil) – 25 kg aralığında olan İHA’lar,
c) İHA2: Azami kalkış ağırlığı 25 kg (dâhil) – 150 kg aralığında olan İHA’lar,
ç) İHA3: Azami kalkış ağırlığı 150 kg (dâhil) ve daha fazla olan İHA’lar.

2- İHA Kayıt Sistemi’ne Kayıt Olma

Kayıt işlemleri
MADDE 11 – (1) İHA0 ve IHA1 kategorisindeki hava araçlarının kayıtları Genel
Müdürlük tarafından elektronik ortamda oluşturulan “Kayıt Sistemi” üzerinden yapılacaktır.
(2) (Değişik: 12/06/2017 tarih ve 52217814-010.07/E.385 sayı)
a) Ülkemizde üretimi yapılan her bir İHA, üreticisi tarafından aynı gün içerisinde
“Kayıt Sistemi”ne kayıt edilir.
b) İthalatçı firma tarafından satılan her bir İHA’nın bilgileri satın alan kişi bilgileriyle
birlikte, satan firmanın sorumlu yöneticileri tarafından aynı gün içerisinde “Kayıt sistemi” ne
kayıt edilir.
c) Yurtdışından bireysel olarak getirilen veya yurt içinde devir alınan İHA, en geç 3
gün içerisinde “Kayıt Sistemi”ne kayıt edilir.

(5) İHA0/İHA1 ve sistemlerinin sahibi/işleticisi/pilotu “Kayıt Sistemi” tarafından
oluşturulacak etiketi İHA ve sistemlerinin üzerine ayrı ayrı yapıştırmaktan veya verilen kodu
silinmeyecek şekilde yazmaktan sorumludur.

Pilot lisansı sınıflandırması ve gereklilikleri
MADDE 14 –(Değişik: 05/07/2019 tarih ve 52217814-010-E.7804 sayı)
(2) İHA0 ve İHA1 uçuracak kişiler için Genel Müdürlükçe herhangi bir lisans
düzenlenmez. Ancak söz konusu kişiler oluşturulan internet tabanlı Kayıt Sistemi’ne aşağıdaki
bilgi ve belgeleri girerek kayıt olmak zorundadırlar.
a) TC Kimlik Numarası.
b) İsim-Soyisim ve ikametgah bilgileri.
c) Telefon, e-posta, vb İletişim bilgileri.
ç) 18 yaşından küçükler için ileride doğabilecek hukuki ve cezai sorumlulukları kabul
ettiklerine dair kanuni mümessillerince noterde tanzim ve tasdik edilmiş taahhütname.
(3) İHA0 sınıfı pilotlar en az 12 yaşında ve İHA1 sınıfı pilotlar en az 15 yaşında olmalıdır.

3- Eğitim

MADDE 14 –(Değişik: 05/07/2019 tarih ve 52217814-010-E.7804 sayı)

(4) (Değişik: 05/07/2019 tarih ve 52217814-010-E.7804 sayı) İHA0 ve İHA1
kategorisindeki hava araçları ile hobi veya sportif amaçlı uçuş yapacaklar için eğitim
zorunluluğu bulunmamaktadır. İHA0 ve İHA1 kategorisindeki hava araçlarını ticari amaçla
kullanacak pilotlar için gerekli dersler EK-3’de yer almaktadır. Bu eğitimleri tamamlayanlara
yetkili eğitim kuruluşu tarafından İnsansız Hava Aracı Ticari Pilot Sertifikası düzenlenir ve bu
sertifika İHA pilot kayıt başvurusunda Genel Müdürlüğe gönderilir.

4- Uçuş İzni

Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 –(Değişik: 05/07/2019 tarih ve 52217814-010-E.7804 sayı)

k) İzne İzne tabi bölge: Serbest bölge (yeşil), özel izne tabi bölge (kırmızı) ve uçuşa yasak
bölge dışında kalan, ilgili kurum/kuruluşlarla yapılacak koordinasyon neticesinde olumlu görüş
alınması halinde NOTAM yayını ile uçuş gerçekleştirilebilecek sahaları,
ö) Özel izne tabi bölge (kırmızı): İlgili kurumlar tarafından tanımlanan ve uçuş yapılması
özel izne tabi olan bölgeler,
p) Serbest bölge (yeşil): İlgili kurum ve kuruluşlar tarafından olumlu görüş alınan ve
tekrar ilgili kurumlarla koordine gerektirmeyen, İHA kullanıcısı/pilotu tarafından sistem
üzerinden yapılacak başvuru ile uygunluğu teyit ettirilen 400 feet (AGL) altını kapsayan
sahaları,

Uçuş izni gereklilikleri
MADDE 17 –(Değişik: 05/07/2019 tarih ve 52217814-010-E.7804 sayı)
(1) İHA0 ve İHA1 sınıfı İHA’lar için;
a) Ticari faaliyetler dışında sportif ve amatör amaçla
gerçekleştirilecek uçuşlarda,
bu Talimatta belirtilen kurallara uyulmak kaydı ile, serbest (yeşil) bölgelerde
Genel Müdürlükten uçuş izni Kayıt sistemi tarafından otomatik verilir. Bu sınıflar için
mahallin en büyük mülki idare
amiri tarafından yasaklanan yer ve zamanlarda uçuş yapmak yasaktır.
b) Özel izne tabi (kırmızı) bölgelerde yapılacak her türlü uçuşlarda ise 10 iş günü
öncesinden gerekçesi ile birlikte Genel Müdürlük resmi internet
sayfasında yer alan İHA Uçuş İzni Talep Formu ile başvuru yapılır.
c) İzne tabi bölgelerde,
yapılacak her türlü uçuşlarda ise 5 iş günü öncesinden Genel
Müdürlük tarafından
oluşturulan resmi internet sayfası üzerinden başvuru yapılır.
ç) İzne tabi bölgelerde
Genel Müdürlükçe oluşturulan web tabanlı sistem üzerinden
400 feet altında yapılacak uçuşlar için
yapılan başvurular ilgili mülki idare amirlikleri tarafından incelenir ve uygun görülmesi halinde
söz konusu talebe ilişkin NOTAM yayınlanır.
İlgili sivil/askeri kurumlar ve Genel Müdürlük tarafından lüzumu halinde söz konusu izin iptal edilebilir

(8) (Ek: 05/07/2019 tarih ve 52217814-010-E.7804 sayı) 500 gr altı İHA’lar için
hava aracı ve pilot kayıt zorunluluğu olmamakla birlikte,
yapılacak ticari uçuşların uçuş emniyeti ile can ve mal güvenliğine etkisine ilişkin
değerlendirmelerin yapılabilmesi teminen
İHA uçuşunun gerçekleştirileceği sahanın ilgili kurumlarla koordinasyonun yapılabilmesi için
10 iş günü öncesinden Genel Müdürlüğe İHA Uçuş İzni Talep Formu ile başvuru yapılır.
500 gr altı İHA’larla sportif ve amatör amaçlı gerçekleştirilecek uçuşlar için serbest bölgeler (yeşil) kullanılmalıdır.

Özel izne tabi bölgeler (Değişik: 05/07/2019 tarih ve 52217814-010-E.7804 sayı)
MADDE 18 – (1) (Değişik: 05/07/2019 tarih ve 52217814-010-E.7804 sayı) Özel izne tabi (kırmızı) bölge olarak tanımlanan
ve aşağıda yer alan sahalarda risk analizi yapılmadan ve Genel Müdürlükten izin alınmadan
herhangi bir sınıftaki İHA ile uçuş yapılması yasaktır:
a) İrtifaya bağlı olmaksızın
havalimanlarında, en yakında bulunan pistin kenarından 5 NM (9 km) mesafeden daha yakın sahada,
b) İrtifaya bağlı olmaksızın
seyrüsefer yardımcı cihazları, heliport, heliped, hava parkı,
Genel Müdürlük resmi internet sitesinde yayınlanmış olan denize/iniş kalkış alanları, vb. merkez olmak üzere 5 NM (9 km) yarıçaplı sahada,
c) 400 ft üzerinde yapılacak uçuşlarda,
ç) Türkiye AIP’si ENR 5.1 bölümünde yer alan “Yasak, Tahditli ve Tehlikeli Sahalar”da,
d) Askeri binalar ve tesisler, cezaevi, akaryakıt depoları ve istasyonları, silah/fişek fabrika
ve depoları gibi kritik yapı, tesis ve varlıkların çevresinde;
e) NOTAM ile ilan edilen sahalarda

Uçuş şartları ve alan gereklilikleri
MADDE 19 –(Değişik: 05/07/2019 tarih ve 52217814-010-E.7804 sayı)
(1) İHA0 ve İHA1 sınıfındaki İHA’lar ile
serbest (yeşil) bölgelerde gerçekleştirilecek uçuşlarda mahallin en büyük mülki idare amiri tarafından yasaklanmayan yer ve zamanlarda uçulması durumunda;
a) Sadece görerek
meteorolojik koşulların sağlandığı durumlarda,
gündoğumu-günbatımı saatleri arasında ve en az 2 km görüşe açık havalarda uçuş gerçekleştirilebilir,
b) İHA, yatayda 500 metreyi geçmeyecek şekilde pilotun görüş alanında olmalıdır,
c) Yerden (AGL) 400 feet (120 metre) yüksekliğin üzerine çıkılmamalıdır,
ç) İnsan ve yapılardan en az 50 metre uzaklıkta uçuş gerçekleştirilmelidir.
……

(4) İHA uçuşları için
havaalanı, heliport ya da hava parkı gerekliliği yoktur.
Bununla birlikte, sportif ve bireysel amaçlı uçuşlarda hava parkı ve / veya belirlenmiş alanların kullanımı tercih edilmelidir.

(5) (Değişik: 05/07/2019 tarih ve 52217814-010-E.7804 sayı) İHA uçuşları için
havaalanı, heliport ya da hava parkı gerekliliği yoktur.
Bununla birlikte, İHA0 ve İHA1 sınıfındaki İHA’lar için sportif/amatör ve bireysel amaçlı uçuşlarda serbest (yeşil) bölgeler dışında uçuş yapılamaz

4- Ceza Gerektirebilecek Filler

Pilot lisansı sınıflandırması ve gereklilikleri
MADDE 14 –(Değişik: 05/07/2019 tarih ve 52217814-010-E.7804 sayı)
(6) 18 yaşın altındaki İHA pilotlarının üçüncü şahıslara verdikleri zararlardan hukuki ve
cezai sorumluluk kanuni mümessiline aittir.

İzinsiz operasyon
MADDE 26 – (1) Genel Müdürlükten izin almayı gerektiren operasyonlar için izin
alınmadan İHA uçuşu yapılması ve verilen yetkiler ile belirlenen hava sahaları dışında
operasyon gerçekleştirilmesi hallerinde ilgili şahıs ve işletmeye 2920 sayılı Kanunun 5 inci
kısmında yer alan ceza hükümleri uygulanır.

Sorumluluklar, güvenlik ve yasaklar
MADDE 27
(4) İHA sahibi ve pilotu özel hayatın gizliliği ve mahremiyeti konusuna özen gösterir.
Aksi halde 26/09/2014 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili Maddeleri
kapsamındaki hükümler uygulanır